- μαλλοφάγα
- Τάξη απτέρων εντόμων, τα οποία αποτελούν εκτοπαράσιτα των πουλιών και σπανιότερα των θηλαστικών. Έχουν νωτοκοιλιακά πεπιεσμένο σώμα, μήκους 0,5-10 χλστ., και ισχυρό έλυτρο. Το κεφάλι, μεγάλο και ευκίνητο, έχει γενικά μικρούς σύνθετους οφθαλμούς, στερείται όμως oφθαλμιδίων. Οι κεραίες αποτελούνται από 3-5 άρθρα, είναι σχετικά κοντές, και νηματόμορφες στην υπόταξη των ισχνοκέρων, ή βρίσκονται μέσα σε αυλάκια πλευρικά της κεφαλής στην υπόταξη των αμβλυκέρων. Στα αρσενικά άτομα, είναι πιθανόν να διαφοροποιούνται σε όργανα εναγκαλισμού. Τα στοματικά εξαρτήματα είναι μασητικού τύπου, βρίσκονται στο κατώτερο μέρος της κεφαλής και είναι προσαρμοσμένα για να δαγκώνουν. Ο προθώρακας είναι μεγάλος και ελεύθερος, ενώ ο μεσοθώρακας και ο μεταθώρακας είναι συντήκονται. Τα τρία ζεύγη ποδιών χρησιμεύουν για τη μετακίνηση. Το πρώτο ζεύγος είναι στραμμένο προς τα εμπρός και εξυπηρετεί και στη λήψη της τροφής. Όλα τα πόδια απολήγουν σε δυνατές αρπάγες, οι οποίες χρησιμεύουν για να γαντζώνονται στον ξενιστή. Η κοιλιά έχει ωοειδές σχήμα και αποτελείται από 10 τμήματα.
Τα μ. περιλαμβάνουν περισσότερα από 2.800 είδη παγκοσμίως και είναι γνωστά ως κοτόψειρες. Τρέφονται ροκανίζοντας τα επιφανειακά στρώματα της επιδερμίδας, τα πούπουλα και το τρίχωμα των ζώων στα οποία παρασιτούν, ενώ μερικά από αυτά απομυζούν το αίμα ή τη λέμφο των ξενιστών. Αν είναι πολλά σε αριθμό, προκαλούν σημαντικό ερεθισμό του δέρματος και έντονη φαγούρα. Τα παράσιτα αυτά έχουν τη δυνατότητα να περνούν από τον έναν ξενιστή στον άλλον. Η αναπαραγωγή των μ. γίνεται με αβγά, τα οποία μερικές φορές έχουν σημαντικό μέγεθος σε σχέση με τις διαστάσεις του εντόμου. Με τη βοήθεια ενός εκκρίματος, τα αβγά προσκολλώνται στο δέρμα ή στα πούπουλα του ζώου στο οποίο παρασιτεί το έντομο.
Οι προνύμφες των μ. μοιάζουν πολύ με τα ώριμα άτομα. Ανήκουν στα ημιμετάβολα, γιατί υφίστανται απλή μεταμόρφωση, δηλαδή δεν έχουν στάδιο νύμφης. Από τα πιο γνωστά είναι ο μ. των ορνίθων, των περιστεριών και η ψευτόψειρα του σκύλου.
Tα μαλλοφάγα, άπτερα έντομα μήκους λίγων χιλιοστών, παρασιτούν σε πουλιά και θηλαστικά.
* * *ταζωολ. τάξη εξωπαράσιτων μικρών εντόμων που ζουν πάνω στο σώμα τών ομοιόθερμων σπονδυλωτών, πτηνών και θηλαστικών, ποτέ όμως στο σώμα ανθρώπων, και είναι μικρές άπτερες ψείρες.
Dictionary of Greek. 2013.